Udruženje Nevesinjaca u Beogradu, koje ima 3.500 članova, odlučilo je da pokrene postupak za obnovu spomenika podignutog u čast Nevesinske puške iz 1875. godine, rekao je Srni predstavnik Udruženja Risto Samardžić.
Spomenik u centru Nevesinja podignut je povodom 50 godina od Hercegovačkog ustanka protiv Otomanskog carstva, a srušen je 1941. godine, kada je to područje potpalo pod vlast Nezavisne Države Hrvatske i nikada nije obnovljen.
Samardžić je objasnio da je spomenik kroz figuru nevesinjskog ustanika simbolizovao 7.000 žrtava ustanka, a imao je i figuru kralja Petra Prvog, koji je u ustanku učestvovao kao Petar Mrkonjić.
Jugoslovenski kralj Aleksandar Karađorđević je, kako je naveo Samardžić, dao odobrenje, a Ministarstvo kulture tadašnje Kraljevine Jugoslavije učestvovalo je sa stanovništvom Nevesinja u podizanju spomenika.
Prvobitni spomenik imao je figure kralja Petra i vojnika ustanika na postamentu, a autor je bio beogradski vajar Živojin Lukić. Obnovljeni spomenik, istakao je Samardžić, trebalo bi da bude obogaćen podsjećanjem i na drugu i treću Nevesinjsku pušku, koje su manje poznate široj javnosti.
"Postoje tri Nevesinjske puške. Prva 1875. godine, druga 1882. i treća 1941. godine, koja je bila prvi oružani ustanak protiv Hitlera u tadašnjoj Evropi. Mi hoćemo da obnovljeni spomenik obogatimo i sadržajima koji podsjećaju na te događaje", rekao je Samardžić.
Inicijativa je naišla na podršku kraljevske porodice Karađorđević, koja bi, prema riječima Samardžića, htjela da bude pokrovitelj, ali i Srpske pravoslavne crkve, Zavoda za zaštitu spomenika kulture Srbije, kao i članova Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske Milivoja Unkovića i Alekse Buhe.
Samardžić je napomenuo da je preduslov za realizaciju ove ideje uključivanje opštine Nevesinje, koja bi morala da formira odbor za podizanje spomenika i da kao institucija stane iza tog posla.
Inicijativu, osim Samardžića, potpisuju još dva člana Udruženja - profesor i književnik Radoslav Unković i bivši gradonačelnik Beograda Milorad Unković.
Nevesinjska puška je ustanak koji je podignut 1875. godine protiv Otomanske imperije kod mjesta Krekovi.
Ustanak je prvo zahvatio nevesinjsko područje, zatim se proširio i na ostale krajeve Hercegovine i imao je dalekosežne posljedice. Doveo je do održavanja Berlinskog kongresa 1878. godine na kojem su Srbija i Crna Gora dobile nezavisnost, a Austrugarska pravo da okupira BiH.
SRNA
