Kako da se zaljubite, napijete i prisustvujete fešti koja se pamti, mogao bi Vam satima pisati. Tu sam ekspert. Pamtim sjajne dočeke svih devedesetih, a i Fiza ih pamti. Posebno onu, na Tini, kad su mu iz Lušca izvađene i vraćene naočare. Satima smo ih tražili. Pozajmljene su od strane Dabe, da ode na jednu feštu u Gučini. Daba naočare ne nosi ni dan danas.
Nova godina u Trebinju je bila i ostala dobra, jedinstvena prilika da se ostavi : duvan, droga, alkohol, posao koji ne voliš, žena, ljubavnica ... I da se krene dalje kao novi, bolji, slobodniji čovjek, ili da se bar tako obeća. I prilika da opet, oprostimo jedni drugima - promašaje.
Svašta se tu zbivalo i danas se vjerujem zbiva, ali da ja ostanem za sada, diskretan i da prvo kažem nešto na temu za koju me plaćaju.
Prvi dan Nove godine je dan kada se po solarnim, lunarnim i mnogim drugim kretanjima prave razni kalendari po kojima počinje sledeći ciklus, da ne kažem cirkus. Kad ponovo počne to je prvi dan u novoj godini. Nova godina se proslavlja širom svijeta i skoro sve civilizacije su je proslavljale, a slavimo je i mi u Trebinju.
A da bi se došlo do dogovora o zajedničkom kalendaru i samim tim početku Nove godine, (za većinu ljudskog roda), bilo je potreno zaista mnogo muke.
Nova godina se čeka najčešće 31. decembra, (po Gregorijanskom kalendaru), ali i 13. januara (po Julijanskom). Kinezi Novu godinu čekaju 27. januara. Vizantija je početak Nove godina praznovala 1. septembra, a kod njih, kao i kod Jevreja vrijeme počinje postankom svijeta 5509 pr. H. . Nova godina, kao takva pominje se i u Vavilonu prije oko 4 000 godina, tada se čekala 23. marta. Januar i februar su uvedeni (u Rimskom carstvu) tek 156. prije Hrista. Većina ovih kalendara se šteluje prema solarnoj godini, to je valjda krug oko sunca, no :
Julijanski kalendar je 45. godine prije Hrista uveo Julije Cezar. („vrlo malo" , mu pomogao aleksandrijski astronom Sosigen). Julije se naravno već sledeće, 44. pr. H. ugradio u JULI (do tada znan kao Quintilis). Cezar tada i određuje 1. januar za prvi dan Nove godine, umjesto 1. marta kojim je Nova godina počinjala do tada.
Računanje vremena je tada počinjalo od osnivanja Rima 753. prije Hrista.
Imperator Avgust kalendar malo popravlja 8. godine pr.H. i naravno ugrađuje i on svoje slavno ime, i preduzima korake da ovaj slavni mjesec ima 31.dan, da ne bude manji od Julija. Evropa ovaj kalendar koristi sve do 16. vijeka. 1562.
Gregorijanski kalendar uvodi papa rimski Grgur Xlll, dekretom normalno. Savjetovali ga, takođe malo, astronom, Njemac Kristofer Klavijus i napuljski fizičar i astronom Alojzije Lili. To je do danas najkorišteniji kalendar na svijetu. Godine se broje od rođenja Isusa Hrista. Tada klendar postaje neznatno tačniji, jer je godina po Julijanskom bila malo duža. Gregorijanski kalendar je uveden tako što se preskočilo 10 dana i od četvrtka 4. oktobra 1562. godine prešlo na petak 15. oktobar. Zajedničko svim ovim kalendarima, danas je činjenica, da se baš tad većina naroda opije i stidi bar pola naredne godine. Mada su i ovo dobro izmjerili, obzirom na količinu ratova, koji su u istom periodu vođeni.
Najtačniji kalendar ikad, dao je 1923. godine profesor nebeske mehanike, Milutin Milanković, doduše i njegav kalendar treba korigovati za jedan dan, ali svakih 400. 000 godina. On ipak nije primjenjen. A kod nas ni mjeseci Starih Slovena : siječanj, veljača, ožujak, travanj, svibanj, lipanj, srpanj, kolovoz, rujan, listopad, studeni, prosinac. Zvuče prirodnije zar ne?
Mi naravno govorimo kako su nas stari Rimljani učili:
Januar (Januarius) nosi ime po rimskom bogu sa dva lica Janusu.
Februar (Februarius) nosi ime po rimskom prazniku Februa.
Mart (Martius) nazvan je po rimskom bogu rata Marsu.
April (Aprilis) nazvan je po grčkoj boginji Afroditi ili po latinskom glagolu aperire što znači otvoriti (asocira na proleće).
Maj (Maius) nosi ime po rimskoj boginji Maji.
Jun (Junius) nazvan je po vrhovnoj rimskoj boginji Junoni.
Jul (Julius) nazvan je 44. p. n. e. po Juliju Cezaru.
Avgust (Augustus) je 8. p. n. e. nazvan po imperatoru Avgustu.
Septembar (September) je nastao od reči septem što znači sedam, jer je bio sedmi mesec u starom rimskom kalendaru.
Oktobar (October) – od reči octo – osam.
Novembar (November) – od reči novem – devet.
Decembar (December) – od reči decem – deset.
Najvažnijeg, sjetimo se.
Vrlo je važno što se poklona i paketića tiče, da se upitamo koliko je samo u Trebinju djece noćas tužno što nemaju paketić ili poklon? I koliko smo mi paketića poklonili djeci ? A da to nisu naša djeca. Pitajmo se i ispravimo, Novih godina vidimo, ima u izobilju.
Čitaocima ove kolumne, kao i svima koji se nađu na ovim stranama i redovima :
SRETNA NOVA 2011. GODINA
L.
